Gebeliğin Teşhisi

Gebeliğin Teşhisi
1. Kadının hissettiği belirtiler:
Hâmile kadın doktora başvurmadan önce birtakım rahatsızlıklar, belirtiler ve hisleriyle hâmile olduğunu
anlayabilir. Fakat bunlar kat’î deliller değildir. Bu belirtiler şöyle sayılabilir:
Âdetten kesilme: Muntazaman âdet gören bir kadının âdetinin gecikmesi, gebelik yönünden önemli bir
delildir. Fakat âdet kesilmesinin sâdece gebelikte olmadığı akılda tutulmalıdır. Diğer taraftan hiç âdet
görmemiş veya âdetten kesilmiş bir kadında da gebelik vukû bulabilir. Bunun aksine hâmile olduğu
hâlde kadının âdet görme ihtimâli de vardır ki, buna halk arasında “üste âdet görme” denilir.
Bulantı ve kusmalar: Hamilelerin yarısından fazlasında görülen bir belirtidir. Genellikle 6-7. haftalarda
başlayıp, 11-12. gebelik haftalarında kendiliğinden kaybolur.
Göğüslerde dolgunluk ve ağrı: Gebeliğin 3. haftasından îtibâren belirir. Göğüsler şişkin, hafif kızarık ve
ağrılıdır.
İdrar şikâyetleri: Büyüyen rahimin idrar torbasına baskı yapması netîcesinde sık sık ve geceleri idrara
çıkma ihtiyâcı belirir. Birkaç ay sonra kaybolan bu şikâyet hâmileliğin sonlarına doğru tekrar ortaya
çıkar.
Çocuk hareketlerine bağlı seğirme hissi: Genellikle 18-20 haftalık gebelerin hissettiği bir durumdur.
Daha önce ve daha sonra da hissedilmeleri mümkündür.
Halsizlik ve fazla uyuma: Gebe kadınların yarısında ilk aylarda şiddetli halsizlik ve bitkinlik ortaya çıkar.
Uyku ihtiyacı da artmıştır.
Ciltte renk değişiklikleri: Renk değişikliği çoğunlukla yüzde, alında, yanaklarda ve göğüslerde renk
koyulaşması şeklinde olur. Kaba bölgelerde pembe-mor renkli yarılmalar husûle gelebilir.
2. Kat’î gebelik ârâzları şunlardır:
Bebeğin hareketlerinin muâyenede hissedilmesi: Hamile kadının hareket hissetmesiyle hekimin
muâyene sırasında hareketleri hissetmesi arasında büyük fark vardır. Bâzı gebelerin veya gebe
olmayan kadınların barsak hareketlerini bebek hareketleri ile karıştırdıkları görülür. Bebeğin aktif
hareketleri beşinci gebelik ayından sonra elle hissedilebilir.
Çocuk kalp seslerinin işitilmesi: Gebeliğin üçüncü ayından sonra ortaya çıkan ve gebeliğin kesin
teşhisini sağlayan bir özelliktir. Çocuğun kalp sesleri bebeğin sırtının bulunduğu tarafta daha kolay
işitilir. Bunun için Pinard Stetoskobu denilen bir âlet kullanılır. Doppler ultrason cihazı ile kalp sesleri
onuncu haftadan îtibâren duyulabilmektedir. Ceninin elektrokardiyogramının çekilmesi de hassas bir
muayene metodudur.
3. Gebelik testleri:
Gebeliği erkenden teşhis edebilmek için uygulanan bir takım testlerdir. Bunları şu şekilde
sınıflandırmak mümkündür:
Hormon metodu:
“Human Chorionic Gonadotropin” (HCGT) hormonu yalnızca gebelerde bulunur ve idrarla da çıkar.
İdrarda HCGT emdirilmiş latex parçacıkları ve bu hormona karşı hazırlanmış antikor mayii kullanılarak
bu test yapılır. Bu gibi testler beklenen âdetten 10 gün sonra yapılır. Ancak idrar yoğunluğu düşük ve
idrar miktarı fazla olduğu için sık olarak yanlış sonuçlar verebilmektedir.
Biyolojik metodlar:
Galli Maini testi: Gebenin idrarı erkek kurbağanın sırtındaki lenf gangliyonlarına zerk edilir. 30 dakika,
2-6-12 saat sonra kurbağanın makatından alınan sıvıda, mikroskop altında sperm hayvancıkları
görülmesi, kadının gebe olduğunu gösterir.
Fridman testi: Hiç doğurmamış dişi tavşanların kulak toplardamarından kadının idrarı verilir. Bu kadın
gebeyse 48 saat sonra tavşan yumurtalıklarına bakıldığında “Corpus luteum” denilen gebelik belirtisi
görülür.
Ascheim Zondek testi: Fârenin karın boşluğuna idrar verilir. 100 saat sonra yumurtalıklarında korpus
luteum görülürse, kadın hâmiledir.
Farmakolojik metod:
Uygun oranda östrojen-progesteron hormonları karışımı bir kerede hastaya verilir. 2-12 gün içinde bir
kanama görülürse, hasta hâmile değildir. Kanama görülmezse gebe olduğuna karar verilir.
Gebelik süresi: Hâmileliğin süresi son âdetin ilk gününden îtibâren ortalama 280 gün kadardır. Bunu
tesbit için pratik bir formül olan “Nagale kuralı” kullanılır. Hâmilenin son âdetinin ilk gününe 8 gün ilâve
edilip 3 ay geriye gidilir. Bu yaklaşık bir tahmin olup, % 5 gebe bu târihte doğum yapar. Bu târihten 14
gün öncesi ve sonrasına kadar olan zaman diliminde doğum yapan hâmilelerin oranı ise % 95’tir.
Misal: Son âdetinin ilk kanama günü 1 Haziran 1984 olan bir hâmile kadının 9 Mart târihinde doğum
yapma ihtimâli % 5, 24 Şubat-23 Mart târihleri arasında doğum yapma ihtimâli % 95’tir.
Gebelik tâkibi: Gebelik ve doğum normal durumlar olmakla beraber kadın organizması için önemli bir
yük ve stress teşkil ederler. Her ne kadar hâmile kadın bu yükü karşılayacak kapasiteye sâhip ise de,
fizik ve psikolojik yönden güçlenmesini temin etmek için, hekim yardımına ihtiyâcı vardır. Bunun
dışında gebelik ve doğum yönünden mevcut olabilecek hastalıklar ihtimâline karşı kadının etraflı olarak
incelenmesi şarttır.